Tijdens de overstromingen in Zuid-Limburg raakten 2.100 personenvoertuigen en 180 zakelijke voertuigen beschadigd. Enkele honderden auto’s werden total loss verklaard. Een klein deel van deze auto’s belandde bij Zuid-Limburgse autodemontagebedrijven die bij ARN zijn aangesloten. De rest ging naar opkopers uit het hele land.
Rondom Valkenburg aan de Geul voltrok zich, medio juli, een klein drama. Zware regenval en de overstromingen die hieruit voortvloeiden, veroorzaakten enorme schade. Auto’s dreven door de straten en hingen aan bruggen. Bergingsbedrijven sleepten de beschadigde auto’s naar plekken waar schade-experts ze kwamen beoordelen. Verzekeraars, bergingsbedrijven, het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV) en de RDW hebben hiertoe een samenwerkingsverband opgetuigd dat voertuigen bergt, opslaat en eventueel vervoert naar een opkoper of schadehersteller.
Auto’s dreven door de straten en hingen aan bruggen. Bergingsbedrijven sleepten de beschadigde auto’s naar plekken waar schade-experts ze kwamen beoordelen
Honderden auto’s zijn total loss verklaard
Hoeveel auto’s ten tijde van de overstromingen onbruikbaar zijn geworden, is moeilijk te achterhalen. Bij het Verbond van Verzekeraars hebben ze geen idee en de verzekeraars zelf hebben de schadecijfers nog niet uitgekristalliseerd. Volgens grove schattingen zijn enkele honderden auto’s total loss verklaard. Marloes Oldenhof, woordvoerder Centraal Beheer Achmea, legt uit dat hiervoor twee richtlijnen gelden: “Een auto is technisch total loss als hij niet meer op een veilige manier kan worden gerepareerd. En hij is economisch total loss als de kosten van de reparatie hoger uitvallen dan de waarde van de auto. In beginsel hebben we het dan over dagwaarde, maar het kan ook de aanschaf- of nieuwwaarde zijn, als die is verzekerd.”
Vervolgschades
Auto’s die een of meer dagen onder water hebben gestaan zijn over het algemeen niet meer veilig te berijden. Zeker als het water de motor is binnengedrongen. “Sommige auto’s die we hier kregen startten nog wel, maar geen mens weet wat er na drie of vier maanden met zo’n voertuig gebeurt”, vertelde Maurice Moors van schadeherstelbedrijf Moors Autoschade voor de camera van de Limburgse omroep L1. “Door corrosie kunnen in de motor, kabels en elektronica vervolgschades ontstaan. Daar wil je je handen als hersteller niet aan branden.”
Per opbod verkocht
Wanneer de verzekeringsexpert een auto technisch total loss verklaart, kan er niet meer mee gereden worden en moet de eigenaar afstand doen van de auto. Het chassisnummer van de auto wordt vernietigd en de eigenaar krijgt een vrijwaringsbewijs. Verboom Autorecycling uit Heerlen, Joca Parts uit Kerkrade en Schutte Autodemontage uit Geulle kregen elk tien tot vijftien van dit soort auto’s binnen als gevolg van de overstromingen. “Veel meer waren het er niet”, zegt Joep Wolters van Joca Parts. “We hebben maar een klein deel voorbij zien komen”, valt Martin Hönig van Verboom hem bij. “Veel schadeauto’s zijn per opbod verkocht.” Dat gebeurt via digitale veilingplatformen van verzekeraars. Professionele opkopers worden dan uitgenodigd om een bieding uit te brengen.
Verschillende opties
“Als een auto economisch total loss wordt verklaard heb je als eigenaar verschillende opties”, legt Oldenhof uit. “Je kan met de beschadigde auto blijven doorrijden, je kan de auto deels laten repareren of je kan de auto verkopen aan een opkoper die het hoogste bod op de restanten uitbrengt. Sommige verzekeraars helpen de eigenaar door de restanten aan opkopers aan te bieden.” Een en ander is geregeld in Bedrijfsregeling 16 van het Verbond van verzekeraars. Op sommige schadeauto’s uit Zuid-Limburg werd gretig geboden. Bedragen van drie- à vierduizend euro waren geen uitzondering, ondanks het feit dat verzekeraars soms inlevering van het kentekenbewijs verlangden. “Je moet dan een verklaring afgeven waaruit blijkt dat de auto wordt vernietigd”, zegt Hönig.
Hoge bedragen
“Ik heb geen zicht op de hoogte van de biedingen, maar ik kan me voorstellen dat er soms hoge bedragen mee zijn gemoeid. Dat is helemaal afhankelijk van de waarde van de restanten en de kosten en mogelijkheden van herstel”, reageert Oldenhof. “In die gevallen dat de wet of bedrijfsregelingen vernietiging van het voertuig vereisen, gebeurt dit ook. De opkoper geeft die verklaring af. Demontagebedrijven die bieden zijn ook aangesloten bij Stiba en ARN en moeten voldoen aan diverse richtlijnen die zijn opgesteld door de overheid.”
Tweedehands markt
Nederlandse instanties bundelen de krachten om fraude zoveel mogelijk te voorkomen. Als hier een auto onder water heeft gestaan wordt die door de verzekeraar total loss verklaard en gaat het wrak naar een autodemontagebedrijf. In veel andere Europese landen bemoeien verzekeraars zich hier niet of nauwelijks mee. Bij natuurrampen of crises kunnen dan merkwaardige situaties ontstaan. In Belgisch Wallonië, waar de wateroverlast en de problemen nog groter waren dan in Zuid-Limburg, houden ze er bijvoorbeeld rekening mee dat een groot aantal schadewagens via het buitenland binnen afzienbare tijd weer op de tweede handsmarkt wordt aangeboden.
Als in Nederland een auto onder water heeft gestaan wordt die door de verzekeraar total loss verklaard en gaat het wrak naar een autodemontagebedrijf
800 Spaanse autowrakken
In 2019 kreeg het Spaanse Alicante te maken met overstromingen. Ruim 1.200 auto’s liepen waterschade op en werden total loss verklaard. Uit cijfers van het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) blijkt dat maar liefst 800 van die auto’s ineens in Nederland opdoken. Een aantal van die auto’s is gedemonteerd en gerecycled; een kunststof bumper die onder water heeft gestaan, kan prima worden hergebruikt, maar een verdronken auto kan ook worden opgeknapt en als nieuw worden verkocht. En er kan natuurlijk worden gerommeld met chassisnummers. Als voor deze voertuigen een Nederlands kenteken wordt aangevraagd zal de RDW de identiteit en de eventueel herstelde schade nauwgezet controleren. Nederland mag geen onderzoek doen naar de technische staat van een importauto. Een auto kan hier dus vrij de grens overkomen en worden verkocht. De auto moet na de import uiteraard nog wel gekeurd worden.
Gezond verdienmodel
Hönig haalde zelf een flink aantal sloopwagens op uit het westen van Duitsland, waar overstromingen aan ruim 100 mensen het leven kostten en voor tientallen miljarden euro’s schade veroorzaakten. “Ik heb 200 tot 300 euro per auto betaald. Dat is leuk. We halen er zoveel mogelijk onderdelen voor de verkoop vanaf. Dan is een gezond verdienmodel mogelijk. Ik moet elke maand zes salarissen overmaken, begrijp je?” Het viel Hönig op dat de Duitse auto’s, ook al waren ze total loss, over het algemeen in een betere conditie verkeerden dan de Nederlandse. Ze stonken minder. Joep Wolters van demontagebedrijf Joca Parts uit Kerkrade kan er nog steeds niet over uit. “De geur van die auto’s was onbeschrijflijk.” Een mengeling van modder, rioollucht en rotte vis. De voertuigen die Wolters aangeboden kreeg, transporteerde hij, na demontage van een paar bruikbare onderdelen, linea recta naar een shredderbedrijf. “Daar was niks meer mee te beginnen. Ik was blij dat ik ervan af was.”
‘Veel mensen zijn alles kwijt’
De naweeën van de ramp zijn voor Joca Parts nog altijd voelbaar. De verkoop van gebruikte onderdelen is met een derde teruggelopen. Wolters wijdt de daling aan de financiële situatie van veel gedupeerde Limburgers. “Ze hebben niks meer. Geen geld, geen auto, niks. Veel mensen zijn alles kwijt en worden door familie geholpen. Ik ben blij dat de overheid nu bijspringt en tot 90 procent van de onverzekerde schade zegt te gaan vergoeden. Zo’n actie van Omroep Max is ook mooi. Er is geld nodig om het zuiden van Limburg weer op te bouwen. Het zal nog wel even duren voordat alles weer gaat zoals het voor de overstromingen ging.”
