De 300 partijen waarmee ARN samenwerkt voor duurzame autorecycling, hebben sinds 1995 vijf miljoen auto’s gedemonteerd. 4,5 miljard kilo afval is daarmee nuttig hergebruikt. Voor de toekomst is volop innovatie nodig om ook moderne auto’s goed te kunnen recyclen, vertelt ARN-directeur Ingrid Niessing.

Tekst Auke Schouwstra

In de afgelopen kwarteeuw bouwde ARN een stabiele basis op van ruim 300 ketenpartners, waarvan er zo’n 230 auto’s demonteren. Tot 2011 weten demontage- en shredderbedrijven samen bijna 96,2 procent van een autowrak te hergebruiken. Best goed, maar nog onvoldoende volgens de Europese Unie. Die kondigt aan dat vanaf 1 januari 2015 in alle EU-lidstaten minimaal 95 procent van een auto gerecycled moet worden.

Restjes uitpluizen

In de aanloop daarnaar toe opent ARN in 2011 een nascheidingsfabriek in Tiel. De laatste restjes autoafval, afkomstig van de shredderbedrijven, worden daar uitgepluisd. Of eigenlijk: gezeefd, geschud en geblazen. Op zichzelf eenvoudige methoden, een beetje zoals een kind in de zandbak speelt. Maar met behulp van die methoden bereikt ARN in 2016 wel een recordniveau in het recyclen van auto’s. Maar liefst 98,7 procent van een auto wordt nu hergebruikt.

Belangrijker is, dat dit proces een twintigtal grondstoffen oplevert die geschikt zijn om er nieuwe producten van te maken.

Er is sinds 2010 nog een factor die bijdraagt aan het bereiken van het uniek hoge Nederlandse recyclingpercentage van auto’s. Vanaf dat moment is het toegestaan om energie uit overgebleven afval terug te winnen in afvalenergiecentrales met een R1-status. Deze status betekent dat de afvalcentrale efficiënt werkt. Daarom telt het autoafval dat hier verwerkt wordt, mee in het recyclingpercentage.

Batterijen en kunststoffen

Nieuwe auto’s zijn opgebouwd uit afwijkende materialen. Daarom is ARN erop gespitst om tijdig voldoende kennis in huis te hebben om ook die auto’s goed te kunnen recyclen. Ter gelegenheid van het bereiken van de mijlpaal van vijf miljoen gerecyclede auto’s was directeur Niessing onlangs te gast bij BNR-Nieuwsradio.

Recycling kent soms onverwachte kanten. Zo vertelde Niessing in de uitzending over de bijdragen die ARN levert aan projecten waarbij energie kan worden opgeslagen in batterijen uit gedemonteerde hybride auto’s. “Je kunt die accu’s natuurlijk ook demonteren en recyclen. Dat is wel specialistisch werk.” Er is nog maar een beperkt aantal bedrijven in Nederland dat batterijen demonteert, weet de ARN-directeur.

Ook als metaal steeds minder gebruikt wordt voor auto’s, wil ARN op het huidige hoge niveau blijven recyclen. ARN heeft daarom contact met universiteiten, hogescholen en innovatieve bedrijven om daar nieuwe ideeën op te doen. Zo blijft de kennis van ARN up to date om ook in de toekomst auto’s bijna volledig te kunnen hergebruiken.

“Autofabrikanten kiezen nu al materialen met het oog op het effect voor het milieu. Werken aan een circulaire economie is iets wat je samen moet doen”

Directeur Ingrid Niessing vertelde bij BNR dat ARN ook gesprekken voert met autofabrikanten over hun materiaalkeuze. “Zij kiezen nu al materialen met het oog op het effect voor het milieu”, aldus Niessing. Er zou nog wel meer aandacht mogen zijn voor de recyclebaarheid van de gekozen materialen, vindt ze. “We zijn volop bezig om hierover meer aansluiting te krijgen met fabrikanten. We willen weten waar ze mee bezig zijn, zodat wij kunnen inschatten wat de betekenis daarvan is voor ons recyclingproces. Werken aan een circulaire economie is iets wat je samen moet doen.”

Daling aantal auto’s

Of het aantal te demonteren auto’s op hetzelfde niveau blijft, is de vraag. Tussen 2001 en 2011 steeg volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek het aantal geëxporteerde auto’s van 123.000 per jaar naar 274.000 per jaar. Al die auto’s zullen niet meer in Nederland gedemonteerd worden.

Aan de andere kant stijgt ook de import van gebruikte auto’s: in 2017 haalde Nederland maar liefst 200.000 auto’s uit het buitenland.

Een belangrijke ontwikkeling is dat nieuwe generaties automobilisten liever van deelauto’s gebruik lijken te maken dan dat ze zelf een auto kopen. Omdat een auto gemiddeld achttien jaar meegaat, is het effect daarvan de komende twee decennia nog niet merkbaar. “Het is de vraag of er over tien jaar nog net zoveel auto’s in Nederland zijn als nu”, vertelde directeur Niessing bij BNR. “Misschien hebben we minder auto’s nodig als we vaker auto’s delen. Het hangt er helemaal van af hoe we in de toekomst met mobiliteit omgaan.”

Sinds de professionalisering van autorecycling door ARN, nu bijna 25 jaar geleden, is de dynamiek in de sector groot. ARN en zijn ketenpartners willen met slimme recycling oplossingen immers de voortschrijdende technologie in de automobielsector bijbenen. Het is mooi om te zien hoe ARN daar samen met alle betrokkenen steeds weer in slaagt. Wat nu nog niet kan, is straks mogelijk.

Beluister hier het hele interview met Ingrid Niessing.