Skip to content
Hoe kunnen 4 miljoen auto’s per jaar verdwijnen?
Een goed werkend autorecyclingsysteem in Nederland is alleen mogelijk als de keten gesloten is, in ons land maar zeker ook me de rest van Europa. […]
AbvanRavenstein_v2

Een goed werkend autorecyclingsysteem in Nederland is alleen mogelijk als de keten gesloten is, in ons land maar zeker ook me de rest van Europa. Zodat een auto niet zomaar zoek kan raken zodra iemand aangeeft dat hij deze heeft geëxporteerd. Als we ‘fake export’ willen tegengaan, zullen we meer moeten weten over de verschillende lekstromen. “En nog intensiever met andere landen moeten samenwerken”, vindt Ab van Ravestein, Algemeen Directeur van de RDW (Dienst Wegverkeer).

Tekst Ab van Ravestein

Belasting betalen is niet leuk en met motorrijtuigenbelasting is het al niet anders. Maar we mogen in Nederland best een beetje trots zijn op ons goed georganiseerde autoregistratiesysteem. Een gesloten systeem, op basis van houderschap, met houderschapsverplichting: wie de papieren van de auto in handen heeft, die betaalt belasting. “Wij willen geen auto laten ‘ontsnappen’, dat is ons uitgangspunt. Gaat de auto in andere handen over, of een nieuwe levensfase in, dan houdt de RDW in ons gesloten systeem goed zicht op de auto.”

Zicht troebeler

De RDW heeft in Nederland dus elke auto secuur in beeld. Totdat de eigenaar zijn auto afmeldt voor export, want dan wordt het zicht opeens een stuk troebeler. “Bijvoorbeeld als iemand zijn auto verkoopt naar – bijvoorbeeld – Litouwen. Of als een Nederlandse automobilist met zijn auto in Italië tegen een boom komt”, filosofeert Van Ravestein. “De auto is total-loss, de eigenaar meldt later zijn auto af als ‘geëxporteerd’. Maar die total-loss kan bijvoorbeeld in Tunesië worden gerepareerd en doorverkocht in Frankrijk. De registratie-instanties in de verschillende landen raken zo het zicht op de auto kwijt. Als een auto de grens over gaat, wordt het lastig om hem in beeld te houden. Er is in Europa een levendige handel in wrakken. Zo lang er in Europa geen sluitende afspraken bestaan over herregistratie, blijven auto’s zoekraken en houden we lekstromen. Ik geloof niet in een volledig waterdicht systeem, maar we moeten het net wel meer proberen te dichten.”

Voertuiggegevens uitwisselen in EUCARIS

Niet dat er in Europa helemaal niets gebeurt, integendeel. “In het zogeheten EUCARIS-verband wisselen we met de nationale registratiesystemen al veel voertuiggegevens uit. Maar een echt Europa-brede aanpak van sluitende herregistratie is er nog niet.” Van Ravestein vermoedt dat de sterke rugwind die nodig is voor een meer uniforme en krachtdadige aanpak van lekstromen, in de eerste jaren niet uit Brussel te verwachten is. “Een goede, nieuwe herinschrijvingsrichtlijn vanuit Brussel ontbreekt. Dat missen wij node. Maar die richtlijn komt er voorlopig niet – de besprekingen zijn opgeschort. Ik geloof niet dat het onwil is, het is gewoon een complexe materie.”

“Zo lang er in Europa geen sluitende afspraken bestaan over herregistratie, blijven auto’s zoekraken en houden we lekstromen”

Deze vaststelling helpt een Europese aanpak van het probleem niet vooruit. “De wil bij de verschillende RDW’s in Europa is er wel. Maar een sterkere basis, in de vorm van een geharmoniseerde richtlijn, zou ons wel wat meer armslag geven. We moeten voorlopig roeien met de riemen die we hebben. Samenwerken is het sleutelwoord en dat is met 27 verschillende situaties in 27 lidstaten niet altijd eenvoudig.”

Oneerlijke concurrentie

Wat kunnen we in Nederland nog doen om het zo gewenste ‘gelijke speelveld’ voor de autorecyclingketen te verwezenlijken? In ons land wordt de aanpak van malafide autohandel en illegale autodemontage versterkt met behulp van het online platform Meld Misdaad Anoniem. Bedrijven kunnen deze praktijken eenvoudig én vertrouwelijk melden en de status ervan volgen. Van Ravestein benadrukt dat de medewerking van de keten aan initiatieven als deze essentieel is. “Als iedereen in de keten aangehaakt is, komen we verder. Alles wat we samen kunnen doen om het registratiesysteem – in Nederland en erbuiten – te verbeteren, is winst.”

Per lekstroom bekijken

Van Ravestein denkt dat er meer mogelijk moet zijn. “We zouden het probleem per lekstroom moeten bekijken: wat zit er bijvoorbeeld achter het verschijnsel ‘fake export’? Is dat te voorkomen door ruimere schorsingsmogelijkheden te bieden? Wat is echte fraude en wat is onbedoeld gebruik? We moeten kijken of er alternatieven zijn waarmee we én duurzame recycling krijgen én de ‘fake export’ terugdringen. En zonder in extra bureaucratie en controles terecht te komen.”

Creativiteit nodig

Met Europese uitwisseling en afstemming van elkaars registratie is 95 procent van het probleem op te lossen, denkt Van Ravestein. “De resterende 5 procent, daar is heel veel creativiteit voor nodig. En inzicht en kennis van zaken. Willen we meer doen tegen lekstromen, dan zullen we ons moeten verdiepen in de aard ervan. En hoewel ik geen reden heb om de onderzoeken naar lekstromen (zie kader, red.) te wantrouwen, moeten we wel veel meer inzicht zien te krijgen in hoe ze precies lopen. Wat de routes zijn, wat de motieven zijn van de betrokkenen: dat soort kennis is nodig om meer te doen, met wetgeving die werkelijk iets uithaalt.”

“Alles wat we samen kunnen doen om het registratiesysteem – in Nederland en erbuiten – te verbeteren, is winst”

ARN vindt dat de bestrijding van oneerlijke concurrentie en het dichten van lekstromen topprioriteit moet zijn als bonafide ketenpartners hun werk willen blijven doen. Vooral ‘fake export’ is een hardnekkige lekstroom. De Europese cijfers zijn verontrustend. Het Duitse Öko-Institut concludeerde in 2016 in een onderzoek in alle 28 lidstaten dat in Europa per jaar 3,4 tot 4,6 miljoen End of Life Vehicles (ELV’s) verdwijnen. Voertuigen waarvan je mag afvragen hoe milieuvriendelijk en legaal deze worden gedemonteerd. Het onderzoek moest leiden tot een nieuwe aanpak van Europese lekstromen, die het illegaal verwerken van wrakken moet tegengaan.

Het Duitse onderzoek stelde ook vast dat registratieautoriteiten, zoals de RDW in Nederland, meer grip moeten krijgen op de voertuigenstroom en dat betere afspraken nodig zijn tussen autoriteiten bij de herregistratie van binnen de EU verhandelde auto’s. Ook uitwisselen van kennis en ervaring met andere lidstaten is van belang om in Europa de lekstromen te tackelen.

Deel dit bericht op je kanalen

Nieuwsbrief

Wilt u op de hoogte gehouden worden?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.