Remanufacturing is het toppunt van duurzaam en circulair denken en biedt voordelen ten opzichte van recycling en terugwinning van grondstoffen. Directeur Rematec* van RAI Amsterdam Niels Klarenbeek ziet – ook in relatie met de coronacrisis – dan ook veel kansen voor hoogwaardig hergebruikonderdelen voor auto’s.

Tekst Arjen van der Sar

Fotografie Rogier Bos

Hergebruik in cijfers

Remanufacturing (ook wel ‘reman’ genoemd) is een hoogwaardige vorm van hergebruik, op basis van het herstellen van onderdelen naar nieuwstaat. In deze industrie werken alleen al in Europa 32.000 mensen. Fabrieken reduceren soms wel tot 90 procent op emissies en grondstoffen en besparen 56 procent op energie. Dit telt op tot 20 tot 60 procent lagere kosten.

Volwaardig product met gunstiger prijskaartje

Klarenbeek: “Na een gestandaardiseerd industrieel en seriematig proces is het gereviseerde product kwalitatief gelijkwaardig aan het oorspronkelijke en originele deel. Doordat het uitgebreid gecheckt en getest wordt, weet je zeker dat het een volwaardig product is met een gunstiger prijskaartje.” Wat houdt de doorbraak dan nog tegen? Kort door de bocht: garagehouders zijn er nog niet erg actief mee bezig en consumenten vragen er niet naar.”

De voordelen op een rij

Reman is duurzaam: er is minder energie en er zijn minder grondstoffen voor nodig. “Je laat de fysieke eigenschappen van het product in hun waarde en assembleert ze volgens de nieuwste specificaties. Het voordeel ten opzichte van recycling en terugwinning van grondstoffen is dat er geen energie in schredderen en omsmelten wordt gestoken.”

Reman is duurzaam: er is minder energie en er zijn minder grondstoffen voor nodig

De markt voor hergebruik

De markt wordt gevormd door drie groepen. Je hebt onafhankelijke specialisten en bedrijven die voor een vaste vergoeding per onderdeel exclusief gelieerd zijn aan merken. Daarnaast beginnen steeds meer autofabrikanten zich onder eigen vlag te manifesteren. Zo heeft Volvo shared mobility omarmd, consumenten maken in dit concept gebruik van een deelauto. Voor het onderhoud en reparatie van deze auto’s zou bijvoorkeur zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van hoogwaardig hergebruikte onderdelen.

Pro-actief in de designfase

Specialisten op het gebied van duurzaam hergebruik schuiven ook steeds vaker aan in de design-fase van de ontwikkeling van auto’s. “In dat vroege stadium worden beslissingen genomen over praktische aspecten van demontage en recycling. Zoals de keuze voor een plastic schroefoplossing in plaats van een dichtgelaste behuizing voor elektronische componenten.”

Normaalste zaak van de wereld

Voor fabrikant Bosch is remanufacturing al de normaalste zaak van de wereld. Zo verwerken zij onder meer gebruikte startmotoren. De apparaten worden vakkundig uit elkaar gehaald, industrieel gereinigd, opnieuw geassembleerd en zorgvuldig getest. Waarna ze met een mooi groen label en voor een goede prijs de markt op gaan. Klarenbeek: “De monteur van het garagebedrijf plaatst een nieuwe startmotor en stuurt het defecte product retour naar de fabrikant.” Deze praktijk wordt ook bij andere fabrikanten steeds meer toegepast voor onder meer dynamo’s, transmissies, en turbochargers.”

Het aanbieden van opties voor hoogwaardige hergebruikonderdelen bij garagebedrijven is nog lang niet de standaard

Nog een weg te gaan

Ondanks al deze positieve ontwikkelingen is het aanbieden van opties voor hoogwaardig hergebruikonderdelen bij garagebedrijven nog lang niet de standaard. “We hebben in Nederland nog een weg te gaan. Waar auto’s steeds langer meegaan, loopt de beschikbaarheid van onderdelen van een bepaald model na jaren terug. Reman kan daarin iets betekenen.”

Operatie is een uitdaging

De logistiek van hoogwaardige auto-onderdelen die hergebruikt worden, is een uitdaging. “Een oplossing met behulp van statiegeld wordt al toegepast, maar brengt een administratieve last met zich mee. Het is aan de partijen in de automotive markt om consumenten bewuster te maken van de voordelen. Partijen als ARN en Stiba zouden hier een coördinerende rol in kunnen spelen, zodat bedrijven hun gebruikte producten soepel kunnen afzetten en er een tweede stroom ontstaat naar remanufacturing bedrijven.”

Overheid: targets en een laag btw-tarief

Ook de overheid kan de ontwikkelingen een zetje geven. “Door voorzichtig targets te stellen van een X procent toepassing van hergebruikonderdelen per jaar. Maar ook door te komen met incentives, zoals we gezien hebben bij elektrisch rijden. Daarnaast kan ik mij goed voorstellen dat voor deze producten een lager btw-tarief gaat gelden.” Niels Klarenbeek is er duidelijk over: als de overheid, de automotive sector en de recyclingketen reman nadrukkelijker op de agenda zetten, kan het concept daadwerkelijk doorbreken. “Het is het toppunt van circulair en duurzaam denken. Het verdienmodel is er en de voordelen zijn helder. Nu is het een kwestie van organiseren.”

Stiba enthousiast over hergebruik

Een coördinerende rol voor Stiba om hergebruik van auto-onderdelen in Nederland nog meer van de grond te krijgen? “Wij zijn er klaar voor”, vertelt Stiba-secretaris Stefan Cabri. “Hergebruik van onderdelen past volledig bij onze ideeën over de circulaire economie en in het streven om CO2 terug te dringen.” Cabri geeft aan dat de branchevereniging de noodzaak al vaak bij de politiek heeft aangekaart. “De overheid kan wat ons betreft hergebruik actiever stimuleren, bijvoorbeeld met een lager btw-tarief. Een uitstekend idee van Niels Klarenbeek! Zo stuur je niet alleen inhoudelijk, maar ook op de portemonnee van de automobilist.”