In deze rubriek laten we de snelle headlines en trending topics links liggen. In plaats daarvan richten we de blik op lange-termijn ontwikkelingen in technologie, markt en regelgeving. David Kemps, sector banker Industrie bij ABN AMRO, pleit voor de ‘refurbished’ auto.

Tekst David Kemps

Over David Kemps

David Kemps is sector banker Industrie bij ABN AMRO. Met 20 jaar ervaring als bedrijfseconoom is Kemps klankbord en sparringpartner voor grote nationale en multinationale ondernemingen. Hij begeleidt onder meer diverse Nederlandse toeleveranciers voor de internationale auto-industrie bij hun strategieontwikkeling, groeiambities en investeringsplannen.

“Het zijn spannende tijden voor de auto-industrie, de wereld waarin blinkend blik en ronkende motoren decennialang de dienst uitmaakten. Sinds de overrompelende doorbraak van elektrische auto’s – nog geen zes jaar geleden gestart – is er een lawine aan veranderingen in gang gezet. Dankzij Elon Musk weet opeens iedereen hoe supercool elektrisch rijden kan zijn. De uitlaatloze auto is van een geitenwollen sok veranderd in een sexy hebbeding, de nieuwe benchmark. En dat is nog lang niet alles.

Consumentgestuurd

Een andere onstuitbare verandering in de markt is de verschuiving van beleidsgestuurde naar consumentgestuurde ontwikkeling en productie. De consument kiest zijn auto steeds vaker niet vanwege de motorprestaties of het uiterlijk – de klassieke USP’s – maar vanwege heel andere dingen. Functionaliteit. Gebruiksgemak. Rijhulpsystemen. En ‘state-of-the-art’ navigatie en ‘in-car entertainment’.

Van bezit naar gebruik

Zelfs dát is nog niet alles. Ook het eigendom van auto’s verandert: consumenten willen steeds vaker van bezit naar gebruik, denk aan vormen van autodelen of private leasen. We hoeven de auto niet langer te bezitten, als hij maar voor ons klaarstaat als dat nodig is. We willen zorgeloze toegang tot de nieuwste technologie. Die ontwikkeling is al jaren geleden ingezet. Het Planbureau voor de Leefomgeving en adviesbureaus zoals Deloitte en PwC schatten in dat in 2015 al één op de tien auto’s op de Nederlandse weg een deelauto was. In 2030 zal deze verhouding zelfs groeien naar één op de drie. Ook privélease groeit fors. In de periode 2015-2017 is het aantal private leasecontracten in Nederland bijna verdrievoudigd, van 36.000 naar 100.000. ABN AMRO verwacht dat dat aantal de komende jaren alleen maar verder toeneemt.

“Het is een domino-effect: elke verandering triggert een volgende”

Het is een domino-effect waarbij elke verandering een volgende triggert. Door het intensievere gebruik en veranderende consumenteneisen gaat de auto straks gemiddeld fors korter mee, verwachten insiders. Nu staat de particuliere auto gemiddeld nog 95 procent van de tijd stil en gaat hij in Nederland gemiddeld na achttien jaar naar de demontage. Deelauto’s worden veel intensiever gebruikt, die rijden maar liefst 34 procent van de tijd en slijten dus veel sneller. Daardoor, en door de elkaar snel opvolgende technologische innovaties, zullen auto’s in de toekomst versneld verouderen. Exacte cijfers zijn er nog niet, maar het lijkt reëel te verwachten dat de gemiddelde levensduur van een deelauto zal dalen.

Recyclen, upcyclen

Dit zal op zijn beurt leiden tot kortere productlevenscycli en dat dwingt autofabrikanten om zich richting de circulaire economie te bewegen. Zeker als zij – mede als gevolg van de verschuiving van autobezit naar autogebruik – zelf verantwoordelijk blijven voor hun producten. Zowel tijdens als na de gebruiksfase. Door modulair ontwerp, upgrades en het recyclen en upcyclen van materialen en auto-onderdelen kunnen zij hieraan invulling geven. Een mooi voorbeeld is de e-Palette van Toyota die half januari op de CES 2018 is geïntroduceerd. Een zelfrijdende auto met modulaire inrichting. En ja: introductie op de ‘consumer technology’ beurs in Las Vegas in plaats van de Autosalon van Genève…

Natuurlijke grondstoffen

Circulariteit, hergebruik en modulariteit worden de komende jaren cruciale begrippen in de sector. Er zijn al wel initiatieven voor het gebruik van natuurlijke grondstoffen, maar die halen tot nu toe zelden de grootschalige serieproductie. En als het al gebeurt, melden de autofabrikanten het nog niet of nauwelijks in hun marketing. Begrijpelijk, vind ik, want voor het grote publiek is circulair nog niet cool.

Het zijn niet alleen de bedrijven die hun vizier moeten bijstellen om toe te werken naar een circulaire wereld. Ook wij consumenten zullen bereid moeten zijn om anders tegen bepaalde zaken aan te gaan kijken. Zoals de gedachte dat een nieuwe auto van voor tot achter en van boven tot onder nieuw zou moeten zijn. Waarom?

“Ja, u leest het goed: er gaan nu al gebruikte versnellingsbakken in nieuwe auto’s!”

Nu al is er minstens één automerk dat gereviseerde tweedehands versnellingsbakken monteert in auto’s die nieuw van de productielijn rollen. Ja, u leest het goed. Volledig ‘refurbished’ uiteraard, met volledige fabrieksgarantie. Honderd procent betrouwbaar, niemand merkt enig verschil. En het scheelt enorm veel verspilling: bestaande componenten krijgen een tweede leven, waardoor er minder nieuwe hoeven te worden gemaakt. Natuurlijk, uit zorg voor de reacties van het publiek zeggen deze autobouwers dat nog niet hardop.

Gebruikt als keurmerk

Als u iets langer nadenkt, vindt u zulk hergebruik dan ook niet gewoon heel slim bedacht? Ik wel. Zolang hij goed werkt, wat maakt het dan uit hoe jong of oud uw versnellingsbak is? Let op mijn woorden: voor je het weet is ‘gebruikt’ een USP, een keurmerk. Zoals ‘Made in Germany’, maar dan ‘10% refurbished parts’. De Leapp-auto. Dat lijkt me een ‘giant leap’ vooruit. Ik kan niet wachten.”