De Europese statistieken gooien wat zand in de ogen, maar Spanje doet het uitstekend op het gebied van autorecycling. Het netwerk van autodemontagebedrijven is op orde, de wet- en regelgeving staat en er is voldoende kennis en innovatie aanwezig. Met Manuel Kindelan, Algemeen Directeur bij SIGRAUTO kijken we wat goed gaat én wat nog beter kan.
Met zo’n 47 miljoen inwoners behoort Spanje tot de grotere landen van Europa. Haar wagenpark is met 29,4 miljoen auto’s immens. Per 1.000 inwoners rijden er ongeveer 625 auto’s rond. Afscheid nemen van hun ‘coches’ vinden Spanjaarden moeilijk, want een auto is bij zijn pensioen gemiddeld 19,3 jaar oud. Die leeftijd is zo hoog dankzij een groot aandeel ‘hoogbejaarden’. Ongeveer een op de vijf auto’s is meer dan twintig jaar oud.
Is het leven van de auto voorbij, dan belandt hij als ELV (end-of-life-voertuig) bij een autodemontagebedrijf. Elke auto die daar terechtkomt, wordt afgemeld met een certificaat van vernietiging. De verwerking van de afgedankte auto is vergelijkbaar zoals we in Nederland gewend zijn. Eerst worden vloeistoffen als olie en remvloeistof opgevangen, waarna demontage van de nog bruikbare onderdelen volgt. Na het demontagebedrijf komt de shredder in actie. Een machine van 4.000 pk sterk vermaalt het restant van de auto in duizenden stukjes, de scheiding van diverse metalen en materialen is de volgende stap. De diverse materiaalstromen vinden hun weg naar gespecialiseerde recycling- of verwerkingscentra en tien PST-fabrieken.
Tot zover weinig nieuws onder de zon. Maar als we naar de meest recente Europese recyclingcijfers kijken – die van 2018 – blijkt dat Spanje in de staart van Europa bungelt. ‘Slechts’ 92,6 procent van het gewicht van de auto wordt gerecycled inclusief nuttige toepassing. Hoe kan dat?
Slechts 92,6 procent van het gewicht van de auto wordt gerecycled inclusief nuttige toepassing
ATF network coverage – Source: SIGRAUTO
Robuuste rapportagemethoden
Wie aan ‘scoreboardjournalistiek’ doet, zou stellen dat Spanje zijn zaakjes op het gebied van autorecycling niet goed genoeg voor elkaar heeft. Toch ligt dat een stuk genuanceerder, weet ook Manuel Kindelan, Algemeen Directeur SIGRAUTO, de Spaanse evenknie van ARN. “De jaarlijkse cijfers van Eurostat laten een weinig betrouwbaar beeld zien. De Europese Commissie is zich daar bewust van en neemt de scheve cijferreportage mee in de nieuwste aanpassing van de ELV-richtlijn.” Kindelan zegt dat Spanje zich op het gebied van autorecycling kan meten met gerenommeerde landen als Frankrijk, Italië, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Hij geeft ook de oorzaak van de op het eerste gezicht lagere recyclingprestatie: “Het gebrek aan waste-to-energy-fabrieken in Spanje is de belangrijkste reden waarom Spanje het doel van 95% niet haalt, iets wat lastig te veranderen is.”
Krachtig deregistratiesysteem
Spanje doet niet alleen goed mee in Europa, het nestelt zich op verschillende gebieden zelfs in de top. “Spanje heeft een goede wet- en regelgeving en kent een uitstekende naleving van die regels. We bevinden ons tussen de vooruitstrevende landen als het om naleving van het ELV-verdrag gaat”, zegt Kindelan. Een van de paradepaardjes van SIGRAUTO is het prima werkende deregistratiesysteem. In Spanje is van hooguit vijf op de honderd ELV’s onbekend waar de auto is gebleven. “Het Spaanse systeem gaat ervan uit dat een auto alleen afgemeld kan worden als het is afgeleverd bij een officieel autodemontagebedrijf. Dit bedrijf maakt vervolgens online verbinding met het centrale Spaanse voertuigregistratiesysteem en schrijft de auto uit. Bovendien moeten Spaanse auto-eigenaren hun auto deregistreren om te voorkomen dat de wegenbelasting doorloopt. De animo om de auto netjes af te leveren bij een autodemontagebedrijf is dus – net als in Nederland – groot.”
Uitgebreid netwerk
Kindelan is eveneens trots op het netwerk van 1.300 autodemontagebedrijven in het land. Wie het overzichtskaartje ziet, merkt dat in echt elke uithoek wel een of meerdere autodemontagebedrijven te vinden zijn. Daarnaast telt Spanje 26 shredders en tien post-shredder faciliteiten. “Al deze faciliteiten werken met de meest geavanceerde technieken”, benadrukt Kindelan. De bedrijven samen hebben de capaciteit om circa een miljoen ELV’s te verwerken. Meer dan genoeg, want gemiddeld krijgen ze ongeveer 750.000 afgedankte voertuigen per jaar over de vloer.
Opvallend is dat Spanje een aantal van de grootste autodemontagebedrijven van Europa huisvest. Desguaces la Torre in Madrid is zelfs de grootste op het continent en Desguaces Cortes uit Valencia is een andere belangrijke speler. Volgens Kindelan is het ’t gevolg van goede wet- en regelgeving, naleving van de regels en prima marktomstandigheden. “Industriëlen hebben genoeg redenen om te investeren in – en professionaliseren van – hun locaties. De processen worden continu verbeterd in de vorm van betere apparatuur en een betere organisatie. Zo kunnen ze goed omgaan met de grote volumes waarmee ze werken.” Het gevolg is dat ook de markt van gebruikte onderdelen floreert in Spanje. Die sector is sterk ontwikkeld. Via onlinekanalen gaan veel gebruikte onderdelen over de landsgrenzen heen.
“Al deze faciliteiten werken met de meest geavanceerde technieken”
Elektrisch rijden en recycling
Volgens de periodieke barometer van Anfac, de Spaanse vereniging van autofabrikanten, loopt Spanje achter in Europa op het gebied van elektrisch rijden. In de laatste meting (najaar 2020) scoorde het land 17,1 punten en daarmee zit het net onder het Europese gemiddelde van 17,7. Auto producerende (buur)landen als Italië en Frankrijk presteren met 27,7 om 37,9 aanzienlijk beter, constateert Anfac. “Het aandeel van elektrische voertuigen groeit sterk verspreid over de wereld, maar het is waar dat Spanje nog niet zo snel gaat. In 2020 reden er ongeveer 185.000 geëlektrificeerde voertuigen rond op de Spaanse wegen”, aldus Kindelan.
Wel gloort er hoop aan de EV-horizon in Spanje sinds de overheid afgelopen zomer een hulppakket ter grootte van 3,75 miljard euro presenteerde die de auto-industrie moet helpen. Van de kapitaalinjectie is 100 miljoen euro (Moves II) gereserveerd voor aankoopsubsidies van elektrische voertuigen en 250 miljoen euro (Renove) voor de algemene verkoop van elektrische auto’s. Wie een EV koopt met een flinke actieradius én zijn oude auto laat verwerken kan tot 5.500 euro besparen. Volgens Kindelan verwelkomen de Spaanse autodemontagebedrijven momenteel nog weinig elektrische voertuigen, maar hij verwacht dat het de komende jaren sterk verandert. “We geloven dat in 2030 een op de tien ELV’s bij de verwerkingcentra een elektrische auto is.”
Kindelan vertelt dat de autodemontagebedrijven momenteel al goed in staat zijn om elektrische voertuigen te verwerken, maar dat er nog wel stappen moeten worden gezet om grote aantallen aan te kunnen. “In het eerste kwartaal van 2021 verwachten we een aanpassing van de Spaanse ELV-regelgeving, waarbij de minimumvereisten voor vaardigheden en kennis vastgelegd worden die nodig zijn om afgedankte elektrische auto’s te kunnen verwerken.
Europees project met veel Spaanse kennis
In 2018 startte het driejarige onderzoeksprogramma LIFE CIRC-ELV op, waarin ook ARN stakeholder is. Gefinancierd met geld uit de Europese Unie is het doel van het programma om plastics afkomstig uit ELV’s een tweede leven te geven. Het liefst als nieuwe bumpers en andere auto-onderdelen, maar ook in toepassingen als plastic pijpleidingen. Het percentage van hergebruik moet omhoog, net als de kwaliteit van de plastics. Het nieuw geproduceerde auto-onderdeel mag kwalitatief niet onderdoen aan het origineel. Bovendien moet kostenefficiëntie worden bereikt, want plastic recycling is alleen interessant als het niet te veel kost. Projectleider is het Spaanse technologiecentrum AIMPLAS, maar de eveneens Spaanse plasticfabrikant SIGIT doet ook mee, net als SIGRAUTO. Een van de grootste ELV-autodemontagebedrijven van Spanje én Europa – Desguaces Cortes – is eveneens van de partij. Zo heeft de zoektocht naar het sluiten van de plastickringloop een duidelijk Iberisch tintje. Manuel Kindelan benadrukt het belang van het LIFE CIRC-ELV-programma: “het recyclen van plastics afkomstig van ELV’s is een van de belangrijkste vraagstukken van de komende jaren. Het kan een nieuwe inkomstenbron worden voor de sector. Tegelijkertijd concentreren post shredding technologieën zich steeds vaker op plastic. De economische balans zal uitmaken wat uiteindelijk de beste optie is voor welk plastic onderdeel.”
Kent u ARN al?
