De auto van de toekomst is: Elektrisch, Autonoom rijdend, Shared (deelauto), Connectief en ‘Yearly updated’ afgekort kom je dan uit op: EASCY.  Vijf ontwikkelingen, die grote gevolgen hebben voor de autorecyclingindustrie.

Tekst Jens Holierhoek

Ontwikkeling 1: ELEKTRISCH

Onderzoekers van de University of Birmingham becijferden dat een miljoen elektrische auto’s aan het einde van hun leven goed zijn voor 250 ton aan batterij-afval. En dan te bedenken dat rond 2040 57% van de nieuwe verkochte auto’s elektrisch is, aldus Bloomberg New Energy Finance. De accu’s van die 56 miljoen elektrische auto’s kunnen straks op jaarbasis ruim 3.750 Olympische zwembaden vullen. Een ongekende afvalberg. Natuurlijk worden batterijpakketten compacter en geavanceerder in de toekomst, maar een flinke afvalstroom dreigt. Of de huidige pyro- en hydrometallurgische technieken dan overeind blijven, is de vraag. Volgens onderzoekers van de Universiteit van Birmingham zijn die verwerkingsmethoden energie-intensief. Bij het smelten van batterij-pakketten blijft er naast een waardevolle legering een slak over, komen er toxische gassen vrij en zijn de herwonnen materialen vaak van lage kwaliteit, zegt het onderzoeksteam. Het pleit daarom voor directe recycling. Daarbij worden de kathoden direct teruggewonnen voor hergebruik. De fase van het terug smelten naar het basismateriaal kan dan worden overgeslagen. Ook bio-mining, waarbij microben helpen bij het terugwinnen van waardevolle materialen, wordt voorgesteld als alternatief.

Ontwikkeling 2: AUTONOOM RIJDEND

De autonoom rijdende auto zal nooit meer botsen. Dat gegeven geeft ontwerpers een enorme ontwerpvrijheid, want ze hoeven in de designschets geen airbags en kreukelzone meer in te tekenen. Zelfs geen stuur. De elektrische aandrijflijn verstoppen ze gewoon in de vloer. Nu de auto niet meer botsproof hoeft te zijn, kunnen er andere materialen worden gebruikt en andere constructies worden bedacht. De auto zoals we die vandaag kennen, krijgt naar verwachting een heel andere vorm. Het wordt een huiskamer, slaapkamer of kantoor op wielen. Of wellicht zelfs alle drie in een! De designchef van het Amerikaanse General Motors voorziet een complete omslag. “Je bent bijna een interieurarchitect of een ontwerper van meubels.” De autorecyclingindustrie zal op die aanpassingen moeten inspelen.

“Het meest optimistische scenario gaat ervan uit dat we in 2035 al 70% van onze kilometers per robo-taxi maken”

Ontwikkeling 3: SHARED

De gemiddelde auto gaat in Nederland bijna 19 jaar mee. De tendens is dat de afgedankte auto steeds ouder wordt als gevolg van een betere bouwkwaliteit. In 2010 kwam een auto nog na gemiddeld 16,2 jaar bij het demontagebedrijf. In 2019 was dat gestegen naar 18,8 jaar. Autofabrikant Ford voorziet op termijn een levenscyclus van slechts vier jaar. De autonome deelauto van de toekomst staat immers nauwelijks nog stil, wat zijn levenscyclus enorm verkort. Ga maar na: momenteel bivakkeren auto’s in Nederland bijna 96% van de tijd ongebruikt op een parkeerplek. Door de sterk afgenomen levensduur in combinatie met de voorspelde jaarlijkse hardware-updates (zie ontwikkeling 1) moet de autorecyclingindustrie veel sneller anticiperen op veranderend materiaalgebruik. Plus de gehanteerde constructie- en productiemethoden. Alleen door het continu innoveren van demontage- en verwerkingstechnieken kan de industrie het moordende tempo van de vernieuwingen en de sterk verkorte levenscycli aan.

Ontwikkeling 4: CONNECTIEF

De verbonden auto zit vol waardevolle materialen De auto wordt steeds slimmer. Volgens consultancybureau Deloitte bepaalt de elektronica inmiddels al voor 40 procent de kosten van een auto. In 2025 stijgt dat zelfs naar 45 procent. De auto wint aan connectiviteit en zit vol met beeldschermen, computers, sensoren, lidars en meer. In veel van die high-tech onderdelen zitten waardevolle of schaarse materialen verwerkt. Goud, kobalt, lithium, neodymium en meer. De vraag naar die materialen neemt enorm toe. Volgens Maria Ljunggren Söderman, onderzoeker aan de Zweedse Chalmers-universiteit, gebruiken we inmiddels negen keer meer neodymium in auto’s dan in 2000. In elke nieuwe auto zit bovendien ongeveer twee gram goud verwerkt. “Onze berekening toont aan dat in end-of-life voertuigen momenteel net zo veel goud zit als in al het afgedankte elektronische materiaal.” Dat materiaal wordt lang niet altijd allemaal teruggewonnen, omdat dat erg arbeidsintensief (en dus duur) is. Ljunggren Söderman meent dat er op jaarbasis in de autorecycling zo 20 ton goud verloren gaat, naast veel andere kostbare of schaarse materialen. Ze pleit daarom voor duidelijkere richtlijnen rondom het terugwinnen van kostbare materialen. Ook denkt ze dat stimulansen vanuit overheidswege of industrie kunnen helpen.

“Inmiddels gebruiken we negen keer meer neodymium in auto’s dan in 2000. In elke nieuwe auto zit bovendien ongeveer 2 gram goud verwerkt”

Ontwikkeling 5: YEARLY UPDATED

Een nieuw model auto gaat momenteel – inclusief tussentijdse facelift – zo’n vijf tot acht jaar mee. In de toekomst is een auto al na één jaar verouderd, meent Autofacts, onderdeel van consultancybureau PwC. De hardware- en software-ontwikkelingen gaan dan zo snel, dat ‘jaarlijkse updates’ essentieel worden. Nu is niet de verwachting dat consumenten elk jaar een nieuwe auto zullen aanschaffen, maar de deelauto-industrie lijkt wél gevoelig voor de razendsnelle ontwikkelingen. En laat die markt nu enorm gaan groeien. Volgens PwC is 47 procent van de Europese consumenten bereid om hun eigen auto op te geven als er een betaalbare autonome robo-taxidienst komt. Dat kan snel gaan. Het meest optimistische scenario gaat ervan uit dat we in 2035 al 70 procent van onze kilometers per robo-taxi maken.

De jaarlijkse aanpassingen van de hardware vragen om een steile leercurve binnen de autorecyclingindustrie. Om optimale recycling percentages te blijven halen, moet de industrie blijven inspelen op de meest recent gebruikte materialen en productietechnieken. In het verlengde zal de periodieke herziening van de Europese richtlijnen, zoals de ELV-richtlijn en Batterijen richtlijn  – nu elke vijf jaar – om een kortere cyclus vragen. Alleen zo kunnen ze blijven aansluiten bij huidige marktontwikkelingen.

Op termijn daling autobezit in Europa

Naast ‘EASCY’ is er nóg een belangrijke ontwikkeling waarneembaar. Wereldwijd groeit het aantal auto’s de komende decennia sterk. Volgens cijfers van onderzoeksbureau Bernstein rijden er in 2040 bijna twee miljard auto’s rond op de aardbol. In 2015 waren dat er nog 1,1 miljard. Vooral in China en India wordt een flinke groei verwacht. Voor recyclingfaciliteiten daar betekent dit dat zij zullen moeten meegroeien. In Europa is echter een neerwaartse spiraal zichtbaar. PwC verwacht dat het autobezit in Europa vanaf 2025 daalt, nadat in dat jaar een piek van 273 miljoen auto’s is bereikt.

Scenariotraject Futureconsult

ARN werkt op dit moment samen met Futureconsult aan een scenariotraject. Op basis van algemene trends zullen vier specifieke scenario’s op het gebied van autorecycling worden geformuleerd. Deze vier scenario’s zijn de komende periode aanleiding voor een serie artikelen op Green Light. In het scenariotraject zullen uitdrukkelijk ook stakeholders van ARN worden uitgenodigd om hierover in dialoog te gaan. De kick-off hiervan vindt plaats in oktober tijdens de ARN Relatiedag 2020.